نکاتی در ارتباط با آموزش خط به دانش آموزان

نکاتی در ارتباط با زیبا نویسی دانش آموزان ابتدایی 

      قبل از ورود به این مبحث بر خود لازم می دانم  از تمامی کسانی که در راه تغییر رسم الخط کتب فارسی دوره ی ابتدایی زحمت کشیده اند به نوبه ی خود قدردانی نمایم ، چون اگراین زحمات نبود ، دانش آموزان ما همچنان دارای خطی خشک ، پرزاویه وبی روح بودند که هیچ یک از اصول زیبا شناسی در آن وجود نداشت وفقط یک نوع خط ماشینی بدون انعطاف را به  دانش آموزان می آموخت .

    نکته ای که در بیشتر مواردازطرف اولیا دانش آموزان ومعلمان دلسوزدانش آموزان ابتدایی مخصوصا درپایه های اول  ودوم مطرح می شود ، گلایه ازبدخطی دانش آموزان وپیشنهاد آموزش مستقیم خوشنویسی به این نوگلان است ، که لازم است نکاتی در این خصوص به استحضاربرسد.

    مطالبی که ذیلا بیان می شود حاصل بیش از20 سال تدریس دروس هنری مخصوصا خوشنویسی است .

1 – آموزش مستقیم قواعد خوشنویسی چه باقلم نی وچه بامداد تا قبل ازکلاس چهارم منطقی نیست .چون ازنظرقوانین رشد هنوزعضلات دست کودک رشد کافی وهماهنگی لازم را به دست نیاورده است . ( البته درمواردی هم باتوجه به تفاوتهای فردی دانش آموزان استثناهایی وجوددارد) .

2 – بهتر است ازپایهیاول ابتدایی باتوجه دادن دانش آموزان به رسم الخط کتاب بخوانیم ، ازاوبخواهیم که شبیه چیزی که می بیند ، بنویسد . (در کتاب فرم های درست نویسی کلمات به صورت منطقی وبه مرور آموزش داده شده است ) .

3 – توصیه می شود معلمان عزیز ، موقع تحویل گرفتن تکالیف واملای دانش آموزان نمره وامتیازی را هم برای خوش خطی او در نظر بگیرند . تا دانش آموزان به زیبا نویسی تشویق شوند .

4 – دانش آموزانی که از نظر کیفیت خط دارای پیشرفت هستند ،معرفی وتشویق شوند .

5 – صبر وحوصله مهمترین عامل درراه یادگیری خوشنویسی است . پس لطفا عجله به خرج ندهید.

6 – به درست گرفتن مداد توجه ویژه شود . مداد فقط با دو انگشت شست واشاره گرفته می شود وبه انگشت بزرگ تکیه داده می شود .

7 – دفتر باید کاملا مستقیم روبروی چشم دانش آموزان قرار بگیرد .

8 – فقط افراد چپ دست می توانند کمی دفتر خود را مایل بگیرند  .

9 – توصیه می شود استفاده از خمیربازی وگل سفالگری دربرنامه های تفریحی دانش آموزان قرار گیرد . این کار به ورزیده شدن وهماهنگی عضلات دست دانش آموزان کمک فراوانی می کند .

10 – توجه دادن دانش آموزان به خطوط زیبا وبرانگیختن حس زیبا بینی وزیبا شناسی ،   می تواند در رشد درک هنری دانش آموزان بسیار موثر باشد .

11 – مداد بهترین وسیله نوشتن است . پس تا جایی که ممکن است از وسایلی مثل خودکار، روان نویس و حتی مداد اتود (مداد فشاری ) استفاده نشود .

12 – استفاده از پاک کن اعتماد به نفس دانش آموزان را کم می کند .

13 – موقع نوشتن ،کنترل کنیم دست دانش آموزان فشار بیش از حد به مداد ودفتر وارد نکند

14 – تاکید می گردد خوش خط شدن دانش آموزان به چند عامل اصلی ارتباط دارد که برخی از آن ها عبارتند از دقت – تمرین – مقایسه باسرمشق واز همه مهمتر علاقه به یادگیری ویا به زبان ساده تر داشتن انگیزه .

۱۵-فاصله چشم از کاغذهنگام نوشتن باید حدود ۳۰ سانتی متر باشد .

....

سید وحید گودرزی

سرگروه هنر مدارس جمهوری اسلامی ایران درسوریه ، لبنان واردن

بهمن ماه 1389 دمشق